Πάνω από κάθε άλλη άθληση, ωστόσο, την καρδιά καλλιεργεί και συντηρεί η περιεκτική άσκηση της μετανοίας. Η μετάνοια έχει έναν άγιο και μεγαλειώδη σκοπό: να αποδείξει και να μαρτυρήσει, από τη μια "ότι ο Ζων Θεός των Πατέρων ημών " είναι δίκαιος και αληθινός σε όλες τις βουλές, τις οδούς και τις κρίσεις Του, και από την άλλη ότι ο άνθρωπος είναι "ψεύστης" και πλανημένος από την αμαρτία, στερημένος από την τιμή και τη δόξα που του εμπιστεύθηκε πρωταρχικά ο Θεός. Αυτός που μετανοεί αρχίζει από το τελευταίο. Ομολογεί την αμαρτωλότητά του, παίρνοντας το πταίσμα επάνω του με ταπεινή και απαρρησίαστη αυτοκαταδίκη. Η μεταστροφή του δεν περιέχει ίχνος θρασύτητας. Με τον τρόπο αυτό γίνεται αληθινός και ελκύει το Πνεύμα της αληθείας, το Οποίο τον καθαρίζει από την αμαρτία και τον δικαιώνει. Όπως έλεγε ο άγιος Σιλουανός, το Άγιο Πνεύμα μαρτυρεί στην καρδιά του τη σωτηρία. Αλλά και ο Κύριος δικαιώνεται, καθώς αποδεικνύεται αληθινός, επιβεβαιώνοντας τους λόγους του Προφήτη Του: "Θυσία τω Θεώ, πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει". Όταν ο άνθρωπος έλθει στον εαυτό του και ομολογήσει ελεύθερα από τα βάθη της καρδιάς του"Πάτερ, ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιόν Σου και ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός Σου", ηχεί τότε στην ψυχή του η απάντηση της Ουράνιας αγαθότητας:"Πάντα τα εμά σα εστιν".
